کاخ بیست ستون معروف به کاخ چهلستون
کاخ بیست ستون معروف به کاخ چهلستون
با بخش دیدنی های ایران مجله اینترنتی بیست ستون همراه باشید
با انتخاب اصفهان بهعنوان پايتخت سلطنت و گسترش شهر به طرف جنوب و احداث ميدان در آن، طرح استقرار کاخ های شاهی به وسيله شيخ بهایی ريخته شد. مجموعه کاخ هایی که از عمارت " عالي قاپو " آغاز میشد و تا ميدان اصلی و مرکزی چهارباغ عباسی اصفهان ادامه داشت. از جمله این کاخ ها، کاخ بیست ستون یا چهلستون از بناهای زیبای تاریخی اصفهان است. مساحت کاخ چهل ستون در حدود ۶۷۰۰۰ مترمربع است، این کاخ در دوره شاه عباس اول در سال 1057 هجری آغاز به ساخت شد و در وسط آن عمارتی ساختهشده بود. شاه عباس اول، کوشکی در میان باغ بنا نهاد که این کوشک هسته اولیه کاخ را تشکیل داد که تالار میانی کاخ چهل ستون و غرفههای چهار گوشه آن را در بر میگرفت. ادامه تکمیل شدن کاخ بیست ستون در دوران سلطنت شاه عباس دوم صورت گرفت و در ساختمان اصلی کاخ، تغییرات جزئی داده شد. قسمت های تالار آینه، ایوان های طرفین سالن پادشاهی، حوض بزرگ مقابل تالار با تمام تزیینات نقاشی و آینهکاری به همراه تالار ۱۸ ستون افزوده گردید.
قسمت هاي اصلی اين كاخ عبارتاند از:
تالار آینه تالار ۱۸ ستون تصويري شاه عباس اول با تاج مخصوص بر روی دیوار تزئينات گرانبهای طلاكاري و نقاشي هاي بسیار زیبای سالن پادشاه شيرهاي سنگي چهارگوشه حوض مركزي کاخ
آثاري مانند سر در مسجد قطبيه و سردرهای زاويه درب كوشك و آثاري از مسجد درب جوباره و مسجد آقاسي كه بر ديوارهاي ضلع غربي و جنوبي باغ نصب شده است. انتخاب فضائی گسترده در کاخ که در آن زمان " دولتخانه" ناميده میشد و بررسی هایی که برای آينده انجام میشد، تماما حکايت از ذوق، استعداد و خلاقيت شيخ بهایی دانشمند خوشنام و مشهور صفويه دارد.
در محوطه این مجموعه عظیم شامل چندین کاخ سلطنتی بود، عمارت هایی مانند:
تالار اشرف جبه خانه رکيب خانه کشيک خانه کاخ هشت بهشت توحيد خانه
و بر خی عمارات ديگر ساخته شد.
ساختمان كاخ:
ايوان کاخ چهلستون از دو بخش اصلی تشکیل شده است يک بخش که بر ۱۸ ستون چوبی و رفيع برافراشته شده چهار ستون وسط که بر روی ۴ شير سنگی قرار گرفته و حجاری آنها شامل دو شير است که به يک سر انسان نشان داده میشود. از دهان اين چهار شير آب فوران میکرد و به حوض مرمری تالار میریخت. بخش دوم ایوان که ارتفاع بیشتر دارد سردر ورودی تالار را تشکيل میدهد و به تالار آینه معروف است. اين قسمت بر دو ستون قرارگرفته و سراسر این تالار با آینه کاری زیبا هنری تزیین شده است.
آینه های خوشنقش و زیبا که به صورت معرق در کنار آینه های قدی و خشتی استفاده شده است. سقف تالار را قابهای چوبی و به اشکال مختلف هندسی پوشاندهاند. تصوير قرينه حوض مرمرين وسط ايوان در سقف پر آینه منعکس میگردد. اين قرینهسازی تقریبا شبیه به ايوان عالی قاپو میباشد.
تالار مرکزی کاخ حاوی نقاشي هایی است که وقايع تاريخی دورانهای مختلف را بيان میدارند. اين سالن با شکوه که بر گنبدی منقوش استوار است با لچکی های رنگارنگ و طرحهای طلايی و شفاف از شاهکارهای هنری آن عصر محسوب میشوند. برخی از این نقاشی ها در عصر قاجار نقاشیشدهاند شرح پذيرائی شاه عباس اول و دوم و شاه طهماسب از امرای ترکستان و همايون هندی و نيز جنگ شاه اسماعيل اول با ازبکان است. دونقاشی دیگر که يکی روبروی در ورودی تالار و ديگری مقابل آن است جنگ چالدران در دوران شاه اسماعيل اول و جنگ کرنال در زمان نادرشاه افشار را نشان میدهد.
در دو طرف سالن مرکزی کاخ چهلستون تصاويری از سفیران و توریستهای اروپایی که در آن زمان در اصفهان بودهاند نقاشی شده است. اين تصاوير منصوب به دو نقاش هلندی به نامهای (آنژل anjel) و (لوکار lokar) هستند. در حال حاضر عمارت چهلستون بهصورت باغ و موزهای که سالن مرکزی آن محل نمايش برخی از آثار هنری دوران های مختلف ايران است مورد بازديد جهانگردان خارجی و مهمانان داخلی قرار میگیرد.
وجه تمایز كاخ بیست ستون:
از جمله بناهای زیبای این کاخ، ساختمان کوچکی بود که شاه عباس اول دستور ساخت آن را در باغ جهاننما بهصورت کوشک يا کلاه فرنگی صادر کرد و این عمارت در زمان شاه عباس دوم تکمیل و توسعه يافت و چهلستون نامگذاری شد. ايوان اصلی بر بيست ستون استوار است که ازآینهکاری های بسيار زيبا منقوش شده است.
بسياری از محققين وجه تمایز کاخ بیست ستون را انعکاس بيست ستون ایوان اصلی در استخر زيبا و بزرگ عمارت میدانند. از این مطلب نیز نباید گذشت که نقش عدد ۴۰ در فرهنگ و ادب فارسی نيز شايد دليل ديگری بر نامگذاری این عمارت به چهلستون میباشد چرا که عدد 40 نشانه تعدد و کثرت در زبان ادب و هنر پارسی است.
مؤلف کتاب " معماری اسلامی" نامگذاری اين عمارت به نام چهلستون را « ... نوعی بازی بصری قلمداد میکند زيرا نمائی با تعداد زيادی ستون در آب انعکاس يافته است ... ».
در خصوص سال اتمام این عمارت به قصیده معروف صائب تبریزی که در وصف چهلستون سروده شده و در آن سال 1057 ذکر شده استناد نمودهاند. "صائب تبريزی" از جمله شاعران معاصر این کاخ و ملک الشعراء آن روزگار است که در قصيده زیبا و بلندی "چهلستون" را توصيف نموده و در پایان این قصيده با مصراع " قبلهگاه تاجداران باد دائم اين مکان " سال ۱۰۵۷ هجری را بيان کرده است.
منبع: www.bistsotoon.com
:: بازدید از این مطلب : 236
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0